Podstawy zdrowej kociej diety

Kocia dieta musi uwzględniać naturalne potrzeby zwierzęcia i jednocześnie być dopasowana do możliwości opiekuna. Doradzanie klientom w kwestii doboru karmy dla ich pupila wymaga zatem wiedzy o podstawach zdrowej kociej diety.

Z artykułu dowiesz się:

• jakich składników odżywczych potrzebuje kot,
• co powinno znaleźć się w kocim menu,
• jakie są wady i zalety mokrej oraz suchej karmy dla kota.

Składniki odżywcze w diecie kota

Koty potrzebują:

• białka,
• tłuszczów,
• wody,
• witamin i minerałów.

Na liście nie zostały wymienione węglowodany. Dlaczego? Węglowodany dostarczają ciału energii, ale nie ma wskazanej minimalnej ich zawartości w karmach dla kotów. Dla mruczków ważne jest jednak włókno pokarmowe, czyli tzw. węglowodany niestrawne, które wpływają na pracę jelit.

Białka zbudowane są z aminokwasów. Część z nich to tzw. aminokwasy egzogenne, czyli inaczej aminokwasy niezbędne, które muszą być obecne w diecie zwierząt. W przypadku kotów wyróżnia się ich jedenaście.

Jednym z najważniejszych jest tauryna, której niedobór może prowadzić do opóźnionego wzrostu kociąt lub zamierania płodów u ciężarnej kotki. Wysokie zapotrzebowanie występuje również na argininę. W przypadku jej niedoborów u kota dochodzi do takich objawów jak przeczulica, wymioty, a nawet śpiączka. Metionina i cysteina to kolejne dwa aminokwasy, na które większe zapotrzebowanie występuje u kotów niż u psów. Pełnią one ważną funkcję w utrzymaniu prawidłowego stanu okrywy włosowej. Wytwarzana jest z nich także wspomniana wcześniej tauryna.

Dostarczane do organizmu białka budują mięśnie, włosy, pazury, a także organy. Białka są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz hormonalnego. Mogą one pochodzić zarówno ze źródeł zwierzęcych (np. z drobiu), jak i roślinnych (np. z grochu), choć w kocim menu najważniejsze są te pierwsze.

Tłuszcze to źródło energii i kwasów tłuszczowych, które są niezbędne do budowy niektórych enzymów oraz błon komórkowych. Ponadto tłuszcze są istotne do prawidłowego wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K). Zawarty w karmie tłuszcz wpływa również na smakowitość posiłku. Bardzo istotne są kwasy tłuszczowe omega-3, które są potrzebne nie tylko do budowy błon komórkowych, ale również do redukcji stanów zapalnych. Ich źródłem są oleje z ryb, a także kryl.

Minerały dzieli się na makroelementy (wapń, potas, fosfor, sód, chlor, magnez) oraz mikroelementy (np. selen, żelazo). Zarówno minerały, jak i witaminy są kotom potrzebne w niewielkich ilościach, ale jednocześnie są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Jak karmić kota?

Zanim dowiesz się, co powinno znaleźć się w kocim menu, poznaj zwyczaje żywieniowe kotów. Przekazując taką wiedzę klientom, zdobywasz ich zaufanie i budujesz wizerunek eksperta, a jednocześnie przyczyniasz się do dobrostanu kotów.

• W naturze koty jedzą nawet kilkanaście razy dziennie. Jeden posiłek to niewielka porcja (ok. 30 kcal). W warunkach domowych kot może często podchodzić do miski i zjadać jedynie kilka krokiecików suchej karmy lub kawałków mięsa. Nie oznacza to, że jedzenie mu nie smakuje!
• Koty jedzą zarówno w dzień, jak i w nocy.
• Pokarm dla kota musi mieć atrakcyjny zapach, odpowiednią temperaturę (wiele kotów lubi pokarm podgrzany do temperatury ciała) i konsystencję. Kocie jedzenie powinno być łatwe do pogryzienia i połknięcia.
• Większość kotów woli jeść w samotności. Opiekunowie mający więcej kotów powinni podawać im pokarm w różnych pomieszczeniach lub chociaż na różnych poziomach, co zminimalizuje ich stres.
• Miska z jedzeniem nie powinna stać obok kuwety, miski z wodą i legowiska.

Ciekawostka

W naturze koty żywią się drobnymi ssakami, ptakami, gadami, a także rybami oraz bezkręgowcami.

Kot – bezwzględny mięsożerca

Kot to bezwzględny mięsożerca. Oznacza to, że potrzebuje w swojej diecie składników pochodzenia zwierzęcego. Dieta pozbawiona mięsa i podrobów nie jest w stanie dostarczyć kotu odpowiedniej ilości witaminy A, kwasu arachidonowego czy tauryny. Kot nie może być zatem żywiony karmą wegetariańską czy wegańską.

Modele żywienia kotów

Koty mogą być żywione karmami gotowymi, dietą gotowaną (domową), surową dietą BARF, whole prey lub franken prey. Czym wyróżniają się poszczególne opcje?

• Karmy gotowe dostępne są w wersji suchej oraz mokrej. Jest to wygodne rozwiązanie dla opiekunów, którzy muszą jedynie podać kotu wybrany posiłek. Pełnoporcjowe karmy są już zbilansowane i dostarczają kotu wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

• Dieta gotowana polega na podawaniu kotu gotowanego mięsa oraz podrobów. Do diety powinny być włączone również suplementy. Gotowanie minimalizuje ryzyko mikrobiologiczne związane z podawaniem kotu surowego mięsa. Jednocześnie opiekun ma kontrolę nad tym, co do jedzenia otrzymuje jego pupil. Jest to opcja wymagająca zbilansowania posiłków i dość pracochłonna, ale dla wielu osób satysfakcjonująca.

• Surowa dieta BARF polega na podawaniu kotu surowego mięsa i podrobów, a także jaj i właściwie dobranych suplementów, np. oleju rybnego. Opiekun musi zadbać o to, by dieta była dobrze zbilansowana. Podawanie surowego mięsa wiąże się z pewnym zagrożeniem mikrobiologicznym.

Ciekawostka

BARF to skrót od angielskiej nazwy Biologically Appropriate Raw Food.

• Whole prey to model żywienia polegający na podawaniu kotom całych ofiar, które mogłyby upolować w naturze. W praktyce podaje się kotu tuszki mysie lub szczurze (karmowe), pisklęta, a także ryby.

• Franken prey polega na podawaniu kotu różnych fragmentów całych tusz zwierzęcych w celu skomponowania zbilansowanego posiłku. W misce kota mogą znaleźć się serca, ozory czy nerki różnych gatunków zwierząt.

Karmy gotowe – suche czy mokre?

Karmy gotowe różnią się zawartością wody. Mokre karmy dostarczają jej znacznie więcej i dzięki temu przyczyniają się do prawidłowego nawodnienia kotów. Produkty w puszkach czy saszetkach nie zawierają zwykle dużych ilości węglowodanów, których nie da się uniknąć w karmach suchych. Dla kotów nie ma określonego minimalnego zapotrzebowania na węglowodany, a organizm mruczka doskonale radzi sobie ze znikomym udziałem tego składnika w codziennym menu.

Koty są bowiem w stanie wykorzystać jako źródło energii białko oraz tłuszcz. Glukozę (cukier prosty) uzyskują z aminokwasów glukogennych (elementów budulcowych białek) w procesie, który nazywamy glukoneogenezą. Na rynku dostępnych jest wiele zdrowych, wysokomięsnych produktów dla kotów, mogą być one alternatywą dla pracochłonnej diety gotowanej czy surowej.

Uwaga!

Zawsze upewnij się, że polecasz klientowi karmę pełnoporcjową jako podstawę kociego menu. Karmy zawierające 100% mięsa to często produkty uzupełniające, które nie mogą być podawane jako jedyny pokarm.

Czy karma sucha jest zła? Niekoniecznie! Rynek zoologiczny oferuje karmy suche, które zawierają duży udział składników pochodzenia zwierzęcego. Pełnoporcjowe produkty dostarczają kotu niezbędnych aminokwasów, witamin i minerałów. Dla wielu opiekunów jest to też po prostu wygodne rozwiązanie. Należy jednak zadbać, by kot jedzący suchą karmę pił wystarczającą ilość wody z miski.

Zapamiętaj:

• Kot to bezwzględny mięsożerca. Potrzebuje w swojej diecie dużego udziału składników pochodzenia zwierzęcego.
• Istnieje kilka modeli żywienia kotów.
• Karmy mokre zawierają mniej węglowodanów niż karmy suche.
• Wiele kotów pije zbyt mało wody, dlatego zwierzę żywione suchą karmą należy zachęcać do picia wody z miski lub wprowadzić do jego menu karmy mokre.

autor: lek. wet. Dagmara Mieszkis-Święcikowska