Dnia 26 września 2024 r. został opublikowany wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C‑330/23. Rozstrzygnął on wątpliwość dotyczącą ceny, do której powinna odnosić się wartość procentowa promocji.
Sprawa, która stała się podstawą do zadania pytania prejudycjalnego niemieckiemu sądowi, wynikła z konfliktu pomiędzy stowarzyszeniem konsumentów (Verbraucherzentrale Baden-Württemberg eV) a spółką Aldi (Aldi Süd Dienstleistungs SE & Co. OHG).Powodem był sposób, w jaki spółka informowała konsumentów o obniżce cen produktów w sklepach spożywczych. Hasła takie jak „−23 %” albo „supercena” odnosiły się bowiem do poprzedniej wartości, a nie do najniższej ceny z okresu 30 dni poprzedzającego promocję.
Broszura dotycząca tygodnia 17–22 października 2022 r. proponowała między innymi „superpromocję” na „świeże produkty po obniżonych cenach”, w tym „banany bio luzem pochodzące ze zrównoważonego handlu” oraz „ananasy Rainforest Alliance”. Cena każdego z tych dwóch produktów była wskazana obok ich fotograficznego przedstawienia, na tle białego prostokąta, w którym znajdowały się dwa różne oznaczenia cenowe, a mianowicie: pośrodku – oznaczenie cenowe podane większą czcionką (1,29 EUR za banany i 1,49 EUR za ananasy), natomiast w prawym dolnym rogu – kolejne oznaczenie cenowe, mniejszą czcionką i przekreślone (1,69 EUR za każdy z dwóch produktów). W przypadku bananów prostokąt w barwach flagi niemieckiej częściowo nachodzący na prostokąt z ceną wskazywał wartość procentową obniżki tej ceny. Podobny częściowo zakrywający prostokąt został użyty w ofercie dotyczącej ananasów ze wskazaniem „okazja cenowa” („Preis‑Highlight”). Pod każdym z białych prostokątów dotyczących ceny znajdował się następujący tekst: „Ostatnia cena sprzedaży. Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni”, po której znajdowało się trzecie oznaczenie ceny (1,29 EUR za banany i 1,39 EUR za ananasy).
Rozstrzygnięcie TSUE oparło się o celowościową interpretację prawa unijnego. Wskazano bowiem, że założeniem dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom jest zapewnienie konsumentowi czytelnych informacji i wysokiego poziomu ochrony na rynku. Z tego powodu praktyczne zastosowanie przepisów powinno w pierwszej kolejności realizować te założenia.
W przypadku obniżenia ceny w postaci wartości procentowej albo hasła podkreślającego korzystny charakter nowej ceny należy zatem zawsze odnieść się do najniższej ceny z okresu 30 dni przed obniżką. Błędnym działaniem jest natomiast odniesienie się wprost do poprzedniej ceny (uwzględniając chronologię jej zmian). Oznacza to, że wcześniejsza cena nie może być niższa ani równa cenie promocyjnej.
Nowe rozstrzygnięcie TSUE potwierdza dotychczasowy sposób interpretacji dyrektywy Omnibus wynikający z wytycznych Prezesa UOKiK (Informacja o obniżce ceny – wyjaśnienia Prezesa UOKiK) i wytycznych Komisji (Wytyczne dotyczące wykładni i stosowania art. 6a dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom ). Niezastosowanie się do wskazanych wyżej wymogów jest zagrożone karą pieniężną nakładaną przez Inspekcję Handlową w kwocie do 20 000 zł – w przypadku pierwszego naruszenia, do 40 000 zł – w przypadku wielokrotnego naruszenia, tj. co najmniej trzykrotnego w okresie 12 miesięcy.
Zapamiętaj!
- Przepisy dotyczące cen: orzeczenie TSUE podkreśla, że wartość procentowa obniżki musi odnosić się do najniższej ceny produktu w ciągu 30 dni przed promocją, a nie do wcześniejszych, wyższych cen.
- Założenia dyrektywy 98/6/WE: dyrektywa ma na celu zapewnienie konsumentom przejrzystych informacji i ochrony, co wymaga odpowiedniej interpretacji i stosowania jej przepisów.
- Konsekwencje naruszenia: nieprzestrzeganie dyrektywy Omnibus może skutkować karą do 20 000 zł za pierwsze naruszenie i do 40 000 zł za powtarzające się naruszenia w ciągu 12 miesięcy.
autor: mec. Patryk Kalinowski
